چطوری بچه هایمان را کتاب خوان بار بیاوریم؟

مثل هر ویژگی دیگری که دوست دارید در بچه هایتان وجود داشته باشد، باید اول خودتان دست به کار شوید. اگر بچه کتاب را دست پدر و مادرش ببیند، حتما علاقه اولیه به مطالعه در او شکل خواهد گرفت.

اما برای پرورش بیشتر این علاقه راهکارهایی وجود دارد. راهکارهایی که در وهله ی اول به کودک نشان دهد کتاب جزئی از زندگی روزمره ماست.

• اصولا ما می توانیم با استفاده از جذابیت ذاتی موجودی به اسم جایزه و قرار دادن کتاب در این جایگاه، این جذابیت را به کتاب هم منتقل کنیم. البته باید حواسمان به دو نکته باشد. یکی جو دادن قبل از تهیه کتاب. مثلا بگوییم: اگر فلان کار را بکنی، برات یه کتاااااب می گیرم! یه کتاب جالب و خوب و .... و دوم این که واقعا سعی کنیم کتاب هامان  جذاب باشند. خوب است که وقتی موقع وفای به عهدمان شد، دست بچه را بگیریم و با هم به کتاب فروشی برویم. بگذاریم بچه ها کتاب ها را ببیند و خودشان انتخاب کنند.

• بله ! می دانم خیلی کار تکراری و پیش پا افتاده ای به نظر می رسد. ولی انصافا ما چقدر کتاب هدیه می دهیم؟ گاه و بیگاه؟ در مناسبت های مختلف یا همین طوری بدون مناسبت؟

می شود سوغاتی گرفتن کتاب را هم به صورت جداگانه ذکر کرد. حتی وقتی همراه با خود بچه ها به سفر رفته اید برای خودتان کتاب بگیرید.

• خوب است بچه ها در تعاملات مادر و پدرشان با اطرافیان کتاب را یک پای ثابت ببینند. بدانند که  ما خیلی وقت ها که می رویم خانه ی مامان بزرگ، ازشان کتاب قرض می گیریم. یا دایی که به خانه ما می آید،  موقع رفتن از ما کتاب قرض می گیرد.

•  درست است اوضاع کاغذ و چاپ باعث بالا رفتن قیمت ها شده اما خوب است تا جایی که می شود بچه ها بدانند در یک بازه ی زمانی مشخص جیره ی کتابی دارند که برایشان تهیه می شود و والدینشان آن را برایشان ضروری می دانند؛ مثل غذاشان.

• بچه ها را توی یک کتابخانه  عضو کنید و با هم بروید کتاب بگیرید. بعضی کتاب خانه های اختصاصی میز و صندلی مخصوص کودکان دارند. حتی زمانی را به کتاب خواندن در آن فضا اختصاص بدهید. این جوری هم یک زمان اختصاصی با هم بودن هم دارید و هم بچه ها امانت داری و چیزهای جانبی دیگر را  یاد می گیرند.

• خانوادگی بنشینید و هر شب یک بخش کوتاه از یک کتاب را بخوانید. می شود همیشه یک نفر خواننده باشد. می شود این مسئولیت بین اعضای خانواده بچرخد. وقتی بچه ها باسواد شدند می توانیم این مسئولیت را به آن ها  بدهیم یا می توانیم زمان مشخصی را برای تمام خانواده در هر شب تعیین کنیم. بدون تلویزیون و تلفن و رایانه و هر کس مشغول خواندن کتاب خودش شود.

• بچه های باسواد را تشویق کنید به نوشتن معرفی کتاب و بعد نقد و نظر. هرچند کوتاه و ابتدایی. این طوری کم کم تبدیل می شوند به کتاب خوان های حرفه ای و با نگاه نقادانه.

•  سال اول دبستان خیلی حیاتی است. یعنی یک فرصت طلایی است برای کتاب خوان کردن بچه ها. باید تا بچه خودش ذوق سوادش را  دارد کاری کنیم که مزه کتاب برود زیر دندانش. این طوری دیگر باید به زور کتاب را از دستش بگیرید!

• سعی کنید کتاب ها و قصه ها را با صدا و شیوه های جذاب برای بچه ها بخوانید. متناسب با شخصیت ها صدایتان را تغییر دهید و با صورتتان حالت های مختلف را نشان بدهید.

• هفته نامه ها، ماه نامه ها و به طور کلی مجلات گزینه های خوبی برای علاقه مند کردن بچه ها به مطالعه هستند. چون مطالب متناسب با مسایل روز و مناسبت ها دارند.

• مشترک مجله ها یا انتشاراتی ها شدن برای بچه ها جذابیت فوق العاده ای دارند. این که کتاب ها و مجله ها خودشان بیایند دم خانه و اسم بچه ها روی پاکتشان باشد، خاطرات فراموش نشدنی را برای آن ها رقم می زند.

• گاهی جواب سؤال های بچه ها را خودتان ندهید. آن ها را به کتاب ها ارجاع بدهید و نحوه استفاده از کتاب ها بویژه کتاب های مرجع را یادشان بدهید.

• از بچه های کتاب خوانتان جلوی بقیه تعریف و تمجید کنید. بگویید از وقتشان خوب استفاده می کنند و اطلاعات خوبی دارند.

• هر شب قبل از خواب برای بچه ها کتاب بخوانید یا بچه های باسواد را عادت دهید خودشان کتاب بخوانند. این کار را به یک رسم خانوادگی تبدیل کنید.

• تعدادی کتاب را جلوی چشم بچه ها و در دسترس، در خوش نشین خانه قرار دهید. هر وقت آن کتاب ها خوانده شدند، جایشان را با کتاب های کتاب خانه اصلی تان عوض کنید.
• یک روز در هفنه مثلا جمعه ها، جلسه ی خانوادگی کتاب برگزار کنید. هر کسی در مورد کتابی که در آن هفته خوانده صحبت کند. بچه ها خلاصه ی کتاب شان را با بازی و نمایش تعریف کنند.
• برای بچه ها کتاب خانه اختصاصی تهیه کنید. کمدی را به عنوان کتاب خانه برایشان در نظر بگیرید.
• "گردش با کتاب"! می تواند عنوان گردش های هفتگی یا ماهانه شما باشد به صرف خوراکی و غذای محبوب بچه ها در پارک و البته کتاب خواندن!
• سعی کنید همیشه در انتخاب کتاب وسواس به خرج دهید. بخصوص در اوایل کار کتاب های جذاب و البته مفید نقش مهمی دارند.
• برای بچه ها مهر مخصوص با نام خودشان تهیه کنید تا در صفحه ی اول کتاب هایشان بزنند.

معرفی کتاب در ادامه مطلب

بسم الله!
ما کمد کتاب های پسرها را خالی کردیم جلومان و در حالی که کوچولو فکر کرده این یک بازی است و دارد با آن ها خانه سازی می کند، اسم کتاب ها را می نویسیم!

کتاب های دینی و مذهبی
اول کتاب های داستان:
۱- مجموعه چهارده سبد گل؛ محمد رضا شمس، انتشارات مدرسه.
در مورد زندگی چهارده معصوم (ع)
۲- دائره المعارف قرآن؛ غلامرضا حیدری؛ محراب قلم
۳- مجموعه فانوس؛ مهدی وحیدی صدر؛جوانه(واحد کودک مرکز انتشارات امام خمینی)
زندگی چهارده معصوم (ع)
۴- من نماز را دوست دارم؛ ناصر نادری؛ کتاب های قاصدک(واحد کودک و نوجوان نشر ذکر)
۵- قصه شیرین نماز؛ همان
۶- مجموعه حیوانات قرآنی؛ علاء جعفری؛ حدیث نینوا
۷- مجموعه کربلا؛ طاهر خوش؛شوق
۸- قصه آل عبا؛مجتبی آموزگار، محمد کاظم مزینانی؛ زیتون
۹- مجموعه هدایت (نهج الباغه برای کودکان)؛ س،رضایی؛ برکات اهل بیت
۱۰- قصه های شب قرآنی؛ ثانی اثنین خان، آناهیتا نور قربانی و آرش نور قربانی؛ ریحان

۱۱- مجموعه قصه های پروانه؛ مرتضی امین؛ قدر ولایت
قصه هایی در مورد زندگی امام خمینی
۱۲-خدای مهربان مورچه ها؛ مرتضی دانشمند؛ بوستان کتاب
۱۳- پیامبران و قصه هایشان؛ حسین فتاحی؛ قدیانی
۱۴- ۱۴ قصه ،۱۴ معصوم؛ حسین فتاحی؛ قدیانی
۱۵- داستان مصور عاشورا؛ محمد سعید بهمن پور؛ نشر دانش آموز
( سبکش کمیک استریپ است و مستند. برای ۹-۱۰ ساله ها خوب است. هر چند پسر من از ۷ سالگی اینقدر آن را خوانده، جلدش پاره شده!)
۱۶- مجموعه کتاب های آفتاب؛ غلامرضا آبروی؛ حضور
قصه هایی از چهارده معصوم (ع)
۱۷- کتاب های داستان های پیامبران؛ محمدرضا بهروش؛ آئین تربیت
۱۸- مجموعه نام های معصومین؛ ابوالفضل هادی منش؛ حدیث نینوا
در مورد وجه تسمیه معصومین (ع)
۱۹- مجموعه داستان دوستان؛ مهدی وحیدی صدر؛ فرهنگ منهاج
قصه هایی از بزرگان دین
۲۰- مجموعه حیوانات در قرآن نسیم؛ طاهره نیازمند؛ براق

۲۱- مهربان ترین دوست؛ محبوبه عمرانی؛ زیتون
در مورد مهربانی خداوند
۲۲-اگر گفتی آن که خدا را دوست دارد، چه می کند؟؛ مجتبی آموزگار؛ زیتون
در مورد نماز
۲۳- رویای علی کوچولو؛ محسن بغلانی؛ قدر ولایت.
در مورد شهادت
۲۴- زیبا چیست؟ زیبا کیست؟؛ اتان بوریتزر؛ معصومه انصاریان؛ صابرین
کتاب مفهومی خوبی است برای بچه های ۸ سال به بالا احتمالا.
۲۵- بزرگ ترین شغل دنیا؛ هریت زیفرت؛ مریم رزاقی؛ حوا
موضوع کتاب، موضوع وبلاگ رضوان جان است. می توانید از الان کوچولوهایتان را آماده کنید. تصویر گری هاش هم خیلی زیبا هستند.

و اما اشعار:
۱- مجموعه آسمان؛ مهدی وحیدی صدر؛ عروج اندیشه
در مورد چهارده معصوم (ع)
۲- آن مرد بازی می کند؛ جعفر ابراهیمی؛ قدیانی
این قصه در مورد پیامبره. فکر کنم مجموعه باشه به اسم شعرهای شیرین برای بچه ها
۳- مجموعه پیامبر عزیز ما؛ سید محمد مهاجرانی؛ مدرسه
۴- مجموعه ستارگان کربلا؛ مهدی وحیدی صدر؛ عروج اندیشه
۵- مجموعه مهتاب؛ مهدی وحیدی صدر؛ عروج اندیشه
زندگی چهارده معصوم (ع)
البته نظم و نثر با همه.
۶- می خوام نماز بخونم؛ حسین میرزائی؛ انتظار مهر
دو جلده.
۷- مجموعه انتظار؛ مهدی وحیدی صدر؛ عروج اندیشه
در مورد حضرت مهدی (ع) و مفهوم انتظار
۸- الفبای کربلا؛ مهدی وحیدی صدر؛ حدیث نینوا
برای اول دبستانی ها جالب تره.
۹- مجموعه شیر خدا؛ محمد کامرانی اقدام؛ حدیث نینوا
در مورد حضرت علی (ع)
۱۰- او برادر من است؛ جعفر ابراهیمی؛ قدیانی
قصه زندگی امام علی (ع)، الن کشف کردم جزو همون مجموعه شعرهای شیرینه!

۱۱- قصه های منظوم از چهارده معصوم؛ محمد کاظم مزینانی؛ قدیانی
۱۲- مجموعه باغ گل محمدی (ص)؛ سید محمد مهاجرانی؛ سلام(نشر جمال)
در این مجموعه چهل حدیث کوتاه و ساده از پیامبر اکرم (ص) اومده. تصویرگریش هم خوبه.
۱۳- همراه خدا؛ حمید جیحانی؛ براق
آشنایی با ذکر و دعا
۱۴- من یار مهربانم، من صاحب الزمانم؛ س رضایی؛ برکات اهل بیت (ع)
از مجموعه بچه های امام زمان (عج)
سید علی من خیلی این شعرو دوست داشت و این قدر خونده بود حفظ شده بود.
۱۵- بچه ها بریم به شهر قم؛ زینب مؤمنی؛ مکتب صادق
این هم یک مجموعه است تقریبا؛ بریم مشهد و بریم کربلا هم داره. انشاءالله!
۱۶- تاپ تاپ خمیر؛ جفعر باراهیمی؛ صریر
درباره دفاع مقدس
۱۷- روح سبز ما بهار ما سلام!؛ جمعی از شاعران؛ کتاب های پروانه
اشعاری کودکانه در مورد حضرت آقا
۱۸- پلکانی از نور؛ سید احمد میر زاده؛ عروج
در باره امام خمینی
۱۹- مجموعه یاد یاران؛ مهدی وحیدی صدر؛ حدیث نینوا
درباره سرداران دفاع مقدس

چند تا کتاب هم هست که فعالیتی است مثل کتاب کار. هم قصه و شعر دارد و هم بازی های کاغذی مثل ماز :
۱- قرآن، کودک، سرگرمی؛ علیرضا افشاری مقدم؛ سلام (جمال)
سه جلده و برای ۷ سال به بالا خوبه.
۲- سرگرمی های قرآنی؛ علیرضا افشاری مقدم؛ بنیاد فرهنگی مهدی موعود (ع)
این هم چند جلده.
۳- بهاری ترین روز؛ حسن محمودی؛ بنیاد مهدی موعود (ع)
در مورد غدیر خم
۴- آخرین خورشید؛ محمد یوسفیان؛ بنیاد مهدی موعود (ع)
در مورد امام زمان (ع)
۵- سلام آقای خوبم؛ همان
۶- مجموعه شکوفه های امید؛ مهدی وحیدی صدر؛ مرکز تخصصی مهدویت
در مورد امام زمان (ع) است. شعر و رنگ آمیزیه.
۷- مجموعه هدیه؛ ناشر سیمای فرهنگ

چند تا کتاب با موضوعات دینی

شعر:

- چفیه ام من، سید محمد مهاجرانی، حدیث نینوا
- ستاره های گمنام، سیدمهدی موسوی، حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس (شهدای گمنام)
- باغ گل امام علی، سیدمحمد مهاجرانی، جمال ( چهل حدیث از امام علی علیه السلام با شعر)
- محمد دوباره می آید، یحیی علوی فرد، زائر ( مجموعه شعر مهدوی برای نوجوانان)
- باغ گل اهل بیت، سیدمحمد مهاجرانی، جمال (چهل حدیث از اهل بیت برای بچه ها)
- مرا نبوس بابا، افشین علا، انتشارات مدرسه (شعر عاشورایی)
- غصه ها را ساده کن!، جعفر ابراهیمی، مدرسه (شعر نوجوان)
- مجموعه پنج جلدی چاچراغ، مهدی وحیدی صدر، مرکز تخصصی مهدویت (چهل حدیث با موضوع حضرت مهدی علیه السلام)
بیا چند شاخه حرف بزنیم، حسین تولایی، انتشارات علمی و فرهنگی (شعر نوجوان)
- روز چهاردهم، گروه شاعران، عروج (شعر درباره امام خمینی رحمه الله علیه)
- تو با ما قدم می زنی، محمود پور وهاب، امیرکبیر (شعر نوجوان درباره خدا)
- آقای مهدی سلام، حمیده رضایی، مرکز تخصصی مهدویت ( حرف های کودکانه با امام زمان علیه السلام)
- کتاب های فعالیتی از مرکز تخصصی مهدویت:
- سرگرمی های مهدوی
- منتظرم بیایی
- مثل امام حسینه، مهدی صاحب زمان (علیهما السلام)

- شهر پرنده ها، یحیی علوی فرد، عمو علوی ( شعر دینی کودکان)
- هر جا میشه نماز خوند، سیدمحمد مهاجرانی، بهار دلها (شعر نماز)
- مجموعه فروع دین، مهدی وحیدی صدر، حدیث نینوا (شعر در سبک بحر مطول)
-  مثل کبوتر، حسین آهوپای، نشر قو ( شعر احکام نماز)
 

داستان:
- تولد یک پروانه، داوود امیریان، کانون ( داستان زندگی قنبر غلام امیرالمؤمنین علیه السلام)
- معصومین علیه السلام و کودکان، ابوالفضل هادی منش، جمال
- خدا و قصه هایش، غلامرضا حیدری ابهری، بهار دلها
-  کتاب پرسش ها برای بچه ها، گریگوری استاک، شهره عبداللهی، قطره ( سؤال هایی برای فکر کردن)
- مجموعه چرا خدا چنین کرد؟، غلامرضا حیدری ابهری، جمال (تقویت نگاه مؤمنانه کودکان به جهان)
 

کتاب ها با موضوعات عمومی داستانی و علمی

نوجوان (کودکی دوم):
- شازده کوچولو، آنتوان دو سنت اگزوپری، نیلوفر
- خشمگین می شویم، چه کنیم؟ الیزابت وردیک، حسن نصیرنیا، قدیانی
- با باباها/ مامان ها چطور کنار بیایم؟، الک گریوین، شقایق خوش نشین، شهر قلم
- تردستی های علمی، تلاش
- غذایی که می خورم به کجا می رود؟، ژاک مینارد، پریسا همایون روز، پنجره
- چیستان های علمی، رز وایلر، کتایون صدرنیا، کانون پرورش فکری
- قصه ما مثل شد، محمد میرکیانی، آستان قدس
- ماجراهای نیکولا کوچولو، سامپه گوسینی، سروش
- قصه های آندرسن، جویا
- داستان های مثنوی، محمد محمدی اشتهاردی، پیام آزادی
- قصه های من و بابام، اریش ازر، ناصر مجیدی فرد، دوایر
- مردی که زیاد نمی دانست، برادران گریم، کانون پرورش فکری
- سرگرمی و تردستی، ریچارد چرچیل، ز. فرهنگ، کانون پرورش فکری
- روزی روزگاری (مجموعه داستان از متون کهن ادبی)، فاطمه همدانی، مدرسه
- خطای بینایی، رضا روحانی، نشر دیبایه
- افسانه های شاهان و پهلوانان (شاهنامه)، م.آزاد، مهاجر
- سلطان و آهو، ناصر وحدتی، کانون پرورش فکری
- قصه های شیرین شاهنامه فردوسی، اسدالله شعبانی، پیدایش
- بازی های دانشمندان کوچک، ژیل فرانکل هاوسر، طاهره رستگار، مدرسه
- قصه های شب، برادران گریم، سپیده خلیلی، قدیانی
-  اطلس دایناسور، جان مالام، فواد والی، پیام آزادی
- فرهنگ ریاضی مدرسه، شهرناز بخشعلی زاده، محراب قلم
- دایره المعارف کودکان، مهدی ضرغامیان، محراب قلم
- فرهنگ نامه نجوم و فضا، نشر طلایی
-  ۱۲ قصه تصویری از شاهنامه، حسین فتاحی، قدیانی
- مجموعه رامونا، بورلی کلی یری، پروین علی پور، افق
- علوم ترسناک، نیک آرنولد، سارا طاهر، پیدایش
- ریاضیات  ترسناک، کیارتان پاسکیت، ایلیا سالک، نشر کلام
- جن اعداد، هانس ماگنوس انزنس برگر، ملک دخت قاسمی، آییژ
- قصه های بوستان و گلستان، رضا شیرازی، پیام محراب
- مجموعه مدرسه عجیب و غریب، دن گاتمن، محبوبه نجف خانی، افق
- مجموعه کیتی دختر آتش پاره، بل مونی، نیلوفر اکبری،افق
- مجموعه هنری زلزله، فرانچسکا سایمون، آتوسا صالحی، افق
- مجموعه جودی، مگان مک دونالد، محبوبه نجف خانی، افق
- افسانه های مردم ایران، جمیله فراهانی، پنجره
- دانستی های علمی برای کودکان، امیر صالحی، قدیانی
- قصه هایی برای خواب کودکان، پیدایش
- مجموعه سفرهای علمی ، جوانا کول، رضوان دزفولی، افق
- مجموعه آیا دلتان می خواهد؟ جان مالام، محمود مزینانی، پنجره
- مسخره کردن، نه! جوی بری، نوای مدرسه
- زیبا چیست؟ زیبا کیست؟ اتان بوریتزر، صابرین
- درخت بخشنده، شل سیلور استاین، هستان
- اگر می توانستم...، نورالدین زرین کلک، کانون پرورش فکری
- چیستم من؟ جعفر ابراهیمی، کانون پرورش فکری
- حرف آباد، علی خانجانی، کانون پرورش فکری
- من دروغ نمی گویم، دوروتی رو، پیدایش
- همه می تونن خلاق باشن، زهرا جهانبخش، آستان قدس


کودکان:
- لالا لالا عروسک جان، اسدالله شعبانی، آستان قدس
- ۴۸ لالایی برای چهار فصل، مریم اسلامی، قدیانی
- من و مامان و بابام، ناصر کشاورز، آستان قدس
- تکه کاغذهای رنگی، علی خدایی، کانون پرورش فکری
- پله بازی، سرور کتبی، کانون پرورش فکری
- کلاغ خنزر پنزری، سروناز پریشانزاده، کانون پرورش فکری
- آبی کوچولو و زرد کوچولو، لئو لیونی، انتشارات علمی و فرهنگی
- در عادت های خوب، اعظم تبرایی، نوای مدرسه
- چه خوب که هشت پا نیستی، جولی مارکز، انتشارات علمی و فرهنگی
- هی، با من دوست می شوی؟ مژگان کلهر،  کانون پرورش فکری
- بازی با انگشت ها، مصطفی رحماندوست، کانون پرورش فکری
- آن بالا این پایین، فاطمه توپچی، کانون پرورش فکری
- ماجرای احمد و نی نی کوچولو، نیره توکلی، کانون پرورش فکری
- جادوی رنگ ها، سعید رضایی، کانون پرورش فکری
- ترانه های نوازش، مصطفی رحماندوست، کانون پرورش فکری
- چه می بینیم، چه هست؟، ماریا انریکا آگوستینلی، کانون پرورش فکری
- هفت روز هفته دارم، احمدرضا احمدی، کانون پرورش فکری
- نقلی، مهدی معینی، کانون پرورش فکری
- ماجرای احمد و سارا، فرشته طائرپور، کانون پرورش فکری
- پنهان می شویم، پیدایمان کن، خوزه اروئگو واریانه دوی، کانون پرورش فکری
- دایناسور درک، مری بلک وود، نشانه
- قیافه های بامزه، نیکولا اسمی، کانون پرورش فکری
- ما می توانیم بگوییم نه، زهرا فرمانی، پیک ادبیات
- بزرگترین شغل دنیا، هریت زیفرت، حوا
- چرا؟ لیندسی کمپ، پیدایش
- شعرهای من و بابا، ناصر کشاورز، قدیانی
- ترانه های نی نی کوچولو، ناصر کشاورز، رویش
- بازی های دانشمندان کوچک، ژیل فرانکل هاوسر، مدرسه
- خشم قلمبه، میری دلانسه، کانون پرورش فکری
- تو هم می توانی، نانامی اسانو، قدیانی
- قصه های کوچولو برای بچه های کوچولو، مهری ماهوتی، منادی تربیت
- اتل متل ترانه، شعرهای کودکانه، ناصر کشاورز، محمد کاظم مزینانی، افق